"Юридикалык сабаттуулук" ийрими
Биз эмне үчүн юридикалык жактан сабаттуу болушубуз керек?
Төрөлгөндөн кийин ар бир адамдын белгилүү укуктары жана милдеттери болот. Жыл өткөн сайын аларды кантип туура колдонуу керек экендигине кызыгуусу арта баштайт. Мында ага белгилүү бир иш -аракеттерди жасоого уруксат берген же уруксат бербеген мыйзамдар жардам берет.
Эмне үчүн мыйзамдар бар?
Көптөр бул суроону беришет. Бирок, эгер сиз аны тереңирээк изилдесеңиз, жооп оңой болуп чыгат. Мыйзамдар коомдо жана адамдардын ортосундагы мамиледе тартипти сактоо үчүн бар. Эгерде биз мыйзамдар жок деп ойлосок, анда бардык жерде башаламандык жана анархия өкүм сүрмөк. Ал эми окуялардын мындай өнүгүшүнүн кесепеттерин элестетүү да кыйын. Юридикалык фирмалар мыйзамдардагы нюанстар жөнүндө көбүрөөк билүүгө жардам берет.
Мыйзамдар төмөнкү багыттарда болушу мүмкүн:
- Физикалык;
- Этикалык;
- Руханий;
- Нравалык.
Бирок ар бир мамлекеттин мыйзамдары ар кандай болушу мүмкүн жана элдер аларга түз көз каранды. Мунун эң сонун мисалы Американын көптөгөн штаттарындагы ар кандай мыйзамдар болот. Кээ бирлери кылмыш үчүн өлүм жазасына тартылса, кээ бирлери мындай катаал жазаны алып салышкан. Бирок бардык жерде бир гана максат көздөлөт - жашоочулардын коопсуздугу жана корголуусу.
Статистика көрсөткөндөй, Кыргызстан калкынын көбү азыр юридикалык жактан сабатсыз. Бул ишкананын жетекчилеринин өзүм билемдигинен баштап, турмуштук оор кырдаалда “муштумун” колдонуу менен аяктаган көптөгөн терс жагдайларды пайда кылат.
Мыйзамдардын көздөгөн максаттары эң асыл. Бирок алар иштеши үчүн коомдун ар бир мүчөсү дайыма аларды кармануусу зарыл.Балдар да мыйзамдын негиздерин кичинесинен баштап билиш керек.
Мектепте балдарга айрым мыйзамдардын өзгөчөлүктөрүн үйрөтүүчү көптөгөн предметтер бар. Кээде балдарга эссе жазууну да суранышат, анда алар мыйзамдар эмне үчүн керек экенин түшүндүрүшөт. Алар негизинен жол эрежелери жөнүндө жазышат. Бирок эрежелер ошол эле мыйзамдар, бирок алар өлкөдө эмес, жолдордо жүрүм -турумдун белгилүү бир стандарттарын белгилешет. Бул кичинекей кезинен эле мыйзамдардын негиздерин түшүнүүгө өбөлгө түзөт.
Көптөр кимдир бирөө тарабынан белгиленген мыйзамдарга ылайык жашоону каалашпайт. Кээ бирөөлөр өз эрежелери менен жашагысы келет. Бул аларга чыныгы эркиндиктей көрүнөт окшойт. Бирок ал адамдын бардык каприздерин чындап канааттандыра албайт. Кандайдыр бир чектөөлөр бар коомдо жашоо алда канча жакшы жана туура болуп саналат, антпесе Адамзат анархияга чөгүп кетмек.
Ал эми “Креатив-Таалим” билим берүү комплексиндеги “Юридикалык ссабаттуулук” ийрими жогорку класстын окуучуларына ушул биздин коомдогу көптөгөн мыйзамдар туурралуу, балдардын укуктары тууралуу, жана кайсы бир кырдаалдардын юридикалык жагдаларын чечүү жолдорун үйрөтөт. Кыскача айтканда биздин мектепти аяктап жаткан окуучу бир эле финансылык сбаттуу эмес юридикалык жактан да сабаттуу болуп чыгуусуна шарт түзөбүз.
“Юридикалык сабаттуулук” ийрими 9-11 класстын бардык окуучулары үчүн жумасына бир жолудан өтүлөт.
Ийримдин жетекчии: Алтымыш ууулу Улан